Skip to main content
Merhabalar,
Uzun zamandır yazı yazamıyorum. Gerek iş yoğunluğundan gerek ise başka bir takım şeylerden ötürü yazamadım. Neyse sonuç olarak şu anda yazabiliyorum. Bugün size Zorki fotoğraf makinesinin tanıtımını yapacağım. Görünüş olarak Leica’lara benzese de. (Hatta üretim sebebi Leica’nın ucuz ve benzeri olma amacı gütse de) Zorki’nin hayatımızdaki yeri farklı. Zorki 4 kullandım genellikle ben. Isparta’da da Zorki 4 buldum ve hemen fotoğraflarını çektim yaklaşık 2 ay önce. Yazmaya ancak zamanım oldu. Bu yazıyı yazarken de yaklaşık 2 gündür uyumamış vaziyetteyim. Ya ben neden bu kadar çok çalışıyorum diye düşünüyorum. Neyse.
Zorki (Zorkiy) kelimesinin anlamı “Keskin Görüntü” demektir.
Zorki 4’ü çok tanımamız ve piyasada diğer modellerine nazaran çok bulunmasının sebebi serisinin en populer fotoğraf makinesi olmasıdır. Zorki serisinde pozometre yoktur. Rangefinder’dır. 1957 ve 1973 yılları arasında aşırı şekilde üretimi yapılmış bir modeldir. Rus klasiği olarak da adlandırılabilir.
Zorki 4 fotoğraf makinesini ilk elinize aldığınız zaman fazla karışık gelebilir. Yani diğer alıştığımız film sarma kolu Zorki 4’de farklı bir şekilde vardır. m39 mount lensler kullanabilirsiniz fakat rangefinder olduğu için lensi değiştirdiğiniz zaman harici vizör takmanız gerekmektedir. Diğer analog makinelerin de bir çoğunun ortak sorunu olan “düşük perde hızında” sorun yaşaması maalesef Zorki 4 de daha fazla vardır. 1/60sn’nin altındaki değerlerde perdenin yarım veya çeyrek açık kalma olasılığı çok yüksektir. Tabii Zorki 4’ün kondüsyonuna da bağı bu. Kusura bakmayın uzun zamandır yazmayınca yazasım gelmiş uzun uzun. Size İstanbul’dan taşınmam ile alakalı hikayeyi anlatacaktım aslında şimdi ama burada ne yeri ne de zamanı sanırım. Neyse sizi daha fazla sıkmadan Zorki 4’ün tanıtımına geçelim. 🙂
Zorki 4 fotoğraf makinesini kullanabilmeniz için temel seviyede fotoğrafçılık bilgilerine ihtiyacınız vardır.
Temel Fotoğrafçılık Terimlerini buradan inceleyebilirsiniz.
Zorki Modelleri:
Zorki:
Zorki 1 diye bir fotoğraf makinesi yoktur. Genellikle Zorki demektense Zorki 1 diye tabir edilmiştir. 1932 yılında Leica II’nin kopyası olarak üretilmiştir.
Zorki 2:
KMZ tarafından 1954-1956 yılları arasında üretilmiştir. Zamanlayıcı(Self Timer) özelliği eklenmiştir.
Zorki 3:
Zorki 3 Leica III’nın benzeri olmuştur. 1951 yılında üretilmiştir. Ve makinenin ön kısmında düşük perde hızlarını optimize eden bir mekanik sistem vardır. Fakat maalesef düzgün çalışmamıştır. Düzgün çalıştığı modeli üretilmiştir. Bu modelin ismi Zorki 3M dir. 1955 yılında üretilen Zorki S flaş senkronizasyonu eklenerek Zorki 3M olmuştur.
Zorki 4:
Zorki 4 1956 yıllında üretilmeye başlanmıştır.
Zorki 5/6:
Zorki 5 Fed2 fotoğraf makinesi ile benzer özelliktedir. 1958 yılında üretilmeye başlanmıştır.
Zorki 10/11/12:
Zorki 10 fotoğraf makinesin de selenyum pozometre kullanılmıştır. 1964 yılından itibaren de Zorki 11 üretilmiştir.
Zorki 12 ise Agfa’nın hızlı kartuş filmini kullanarak baya populer olmuştur. (Zorki 4 kadar değil tabii ki de)
Ve bunların haricinde de bir çok alt makine üretilmiştir.
- Zorki (1948–1956)
- Zorki 3 (1951–1954)
- Zorki 2 (1954–1956)
- Zorki 3M (1954-1955)
- Zorki S (1955–1958)
- Zorki 2S (1955–1960)
- Zorki 3S (1955–1956)
- Zorki 4 (1956–1973)
- Zorki 35M (Prototype only, c.1969)
- Zorki 5 (1958–1959)
- Zorki Mir (1959–1961)
- Zorki 6 (1959–1966)
- Zorki 10 (1964)
- Zorki 11 (1964)
- Zorki 12 (1967)
- Zorki 4K (1972–1978)
Zorki 4 Fotoğraf Makinesini Tanıyalım
Zorki 4 fotoğraf makinesinin perde hızı üretildiği yılı baz alırsak gerçekten gelişmiştir. 1/1sn den 1/1000 sn’ye kadar perde hızı vardır.
Zorki 4 fotoğraf makinesi bilinen 35mm fotoğraf makinelerinden biraz daha farklı bir yapısı olduğu için görsel olarak da çekim olarak da zevkli bir fotoğraf makinesidir.
Zorki 4 fotoğraf makinesinin önden görünüşü aşağıdaki gibidir.
Zorki 4 fotoğraf makinesinin üstten görüntüsü aşağıdaki gibidir:
Zorki 4 fotoğraf makinesinin alttan görüntüsü aşağıdaki gibidir:
Zorki 4 fotoğraf makinesinin arkasından görüntüsü aşağıdaki gibidir:
Zorki 4 Fotoğraf Makinesine Film Nasıl Takılır?
Zorki 4 fotoğraf makinesine film takmak diğer analog fotoğraf makinelerine film takmak ile benzer. Tek farkı arka kapağın Fed5 gibi açılıyor olmasıdır. Zorki 4 fotoğraf makinesinin alt kısmındaki tırnakları açıp ok yönünde çevirerek açabilirsiniz. (Ok yönü yanlış olabilir şimdi hatırlayamadım)
Zorki 4 Fotoğraf Makinesi Poz Sayısı
Zorki 4 fotoğraf makinesinin poz sayısını açıkcası bende tam çözemedim. Hatta bakmak hiç aklıma gelmedi ama tahminimde Zenit mantığı ile çalışıyor ve deklanşörün olduğu yerde bir poz sayısını belirleyecek nokta vardı ve silindi diye düşünüyorum. Elinde Zorki olan gençler bir kontrol edip bana mesaj atar mısınız poz sayısı ile alakalı.
Zorki 4 Fotoğraf Makinesi ISO/ASA Ayarlama:
Öncelikle iso-asa’yı ayarlayalım. Iso/Asa aldığımız filme göre değişmekte. Bu yüzden lütfen filminizin üstünde yazan iso değerine dikkat ediniz.
Analog fotoğraf makinelerinde asa/iso sadece pozometreyi etkileyen bir faktördür. Bu yüzden üzerinde pozometre olmayan fotoğaf makinelerinde genellikle asa/iso ayarlama yeri yoktur.
Zorki 4 Fotoğraf Makinesi Enstantane Ayarlama
Zorki 4 fotoğraf makinesinin önce perdesini kurarız ve ardından enstantane değerini ayarlarız 🙂
Önemli bir ayrıntı bu!
Zorki 4 Fotoğraf Makinesi Diyafram Ayarlama
Zorki 4 fotoğraf makinesi diğer analog makineler de olduğu gibi lens üzerinden ayarlanmaktadır.
Zorki 4 Fotoğraf Makinesi Netlemesi Nasıl Yapılır?
Çoğu rangefinder fotoğraf makinesi netlemesi lensin üzerinden metre ayarını yaparsınız fakat Zorki 4fotoğraf makinesinde bu şekilde değildir. Öncelikle vizörden baktığınız zaman çekeceğiniz yeri görürsünüz fakat ortada yuvarlak bir daire içinde “kaymış” bir görüntü görürsünüz bu görüntü makinenin pozometresinin hemen yanında olan ufak delikten gelen görüntüdür. Netleme halkasını değiştirerek ortaki kaymış görüntü ile gerçek görüntüyü üst üste getirdiğiniz zaman netlemiş oluyorsunuz.
Rangefinder fotoğraf makinesi kullanırken dikkat etmemiz gereken iki unsur vardır. Bunlardan birisi öncelikle gördüğünüz görüntü ile çekeceğiniz görüntü arasında bir fark olacaktır. Sonuçta vizör ile fotoğrafın düştüğü yer arasında hem dikey hem de yatay fark vardır. Bu yüzden çekeceğiniz görüntüyü gördükten sonra body yi ona göre hareket ettirmelisiniz.
Zorki 4 fotoğraf makinesi üzerinde kit lensi olarak 50mm f/2 lens ile gelmektedir. Bu lense göre vizörde ayarlanmıştır. Farklı bir lens takacağınız zaman harici vizör takmanız gerekmektedir. Mesela 135 mm lens takarsanız Zorki 4’e 135 mm gören vizör almalısınız yoksa siz vizörden 50 mm olarak görürsünüz fakat Zorki 4 üzerindeki lensten dolayı 135 mm çeker. Sonra fotoğrafları banyo yaptırdıktan sonra şok olabilirsiniz. 
Zorki 4 Fotoğraf Makinesi Zamanlayıcısı(Self timer) Nasıl Çalışır?
Zorki 4 fotoğraf makinesinin self timer’i genellikle analog makinelerde olduğu gibi mekanik bir şekiled çalışmaktadır. Fotoğraf makinesinin sol tarafında bulunan kolu aşağıya doğru çeviriyorsunuz ve hemen üstünde olan self timer düğmesine bastığınız zaman aktif oluyor.
Zorki 4 Fotoğraf Makinesi Kullanımı:
Zorki 4 fotoğraf makinesinin kullanımı diğer makineler ile aynı şekildedir yaklaşık olarak. Önemli noktalar fotoğraf makinesi ile çekim yapmadan enstantaneyi ayarlamanız gerekmektedir. Enstantaneyi ayarladıktan sonra film kurma kolu yardımı ile makinemizi kuruyoruz ve çekiyoruz. Netleme FED 5 serisinde olduğu gibi özel bir şekildedir.
Zorki 4 Fotoğraf Makinesi Filmini Nasıl Çıkartılır?
Öncelikle deklanşöre basıp çevirmeniz gerekiyor. Çevirdikten sonra deklanşör kilitleniyor ve rahatlık ile filmi geri sarma kolu yardımı ile film tüpünün içine sarabilirsiniz.
Filmi geri sararken bir anda kolaylaştığı zaman film dişlilerden çıkmıştır. Artık gönül rahatlığı ile arka kapağı açıp filminizi banyoya verebilirsiniz.
Berk Tümay’ın Zorki 4 ile çektiği fotoğraflar:
Şunu da yazsan iyi olur veya şu bilgiyi yanlış biliyorsun demek için ulaşın bana
muhammedmulbay@gmail.com
Düzeltmeler için Mehmet Can’ı kocaman sevgiler 🙂
Bir de diğer Analog Fotoğrafçılık yazılarımı okudunuz mu?
Flickr hesabım için: Tıkla
Son söz olarak da çektiğim fotoğrafları genellikle instagram profilimde paylaşıyorum. Lütfen buyrun:instagram
